سوال 102دفترچۀریاضی(سوال 27 شیمی)،اردیبهشت1403

با توجه به جدول تناوبی زیر (بخشی از جدول تناوبی عنصرها)، کدام موارد دربارۀ ترکیب حاصل از واکنش دو عنصر داده شده (در شرایط مناسب) درست است؟

الف: آنتالپی فروپاشی شبکه: G و J < D و D

ب: نقطۀ جوش: A و Z < E و E

پ: گشتاور دوقطبی: Z و G > E و A

ت: شمار پیوند اشتراکی: J و G > A و Z

1. «الف» و «ب»
2. «الف» و «ت»
3. «ب» و «پ»
4. «پ» و «ت»

پاسخ:

ابتدا با توجه به جدول تناوبی، عنصرهای موردنظر را مشخص می‌کنیم:

پس عنصر A: هیدروژن، D: لیتیم، E: کربن، Z: اکسیژن، J: فلوئور، G: برم هستند.

حال به سراغ گزینه‌ها می‌‌رویم:

الف: آنتالپی فروپاشی شبکه: G و J < D و D :

نادرست است: فرمول ترکیب‌ها به صورت LiBr و LiF می‌باشد، از طرفی آنتالپی فروپاشی با شعاع یونی رابطۀ عکس دارد، و از آنجایی که ^–Br شعاع یونی بزرگتری نسبت به ^–F دارد، پس آنتالپی فروپاشی LiF بیشتر از LiBr می‌باشد.

ب: نقطۀ جوش: A و Z < E و E :

نادرست است: زیرا E: کربن و A: هیدروژن بوده، که در ترکیب با هم به صورت CH₄ درمی‌آیند، از طرفی Z: اکسیژن بوده که در ترکیب با کربن به صورت CO₂ درمی‌آیند؛ هر دو مولکول ناقطبی هستند، ولی CO₂ به دلیل داشتن وزن مولکولی بیشتر، دارای نقطۀ جوش بیشتری نسبت به CH₄ می‌باشد.

پ: گشتاور دوقطبی: Z و G > E و A :

درست است: Z و E که از گزینۀ «ب» متوجه شدیم ترکیب‌شان به صورت CO₂ هست که یک مولکول ناقطبی با گشتاور دوقطبی صفر است، و ترکیب A و G، همان HBr خواهد بود، که یک مولکول قطبی بوده و گشتاور دوقطبی مثبتی دارد.

ت: شمار پیوند اشتراکی: J و G > A و Z :

درست است: J و A، همان HF بوده که هیدروژن با یک پیوند یگانه به فلوئور متصل شده است، G و Z، ترکیب حاصل از اکسیژن و برم است که به صورت Br₂O بوده که هر اتم برم توسط یک پیوند یگانه به اکسیژن متصل شده‌اند (پس 2تا پیوند اشتراکی دارد)

بنابراین پاسخ گزینۀ 4 هست.

پیش نیاز لازم برای پاسخ به این تست:

• احاطه بر جدول تناوبی
• احاطه بر آنتالپی فروپاشی
• احاطه بر نیروهای بین‌مولکولی
• احاطه بر گشتاور دوقطبی
• احاطه بر ساختار لویس

تحلیل سوال:

• با یک تست ترکیبی از جدول تناوبی و عوامل موثر بر نیروهای بین ذرات روبه‌رو بودیم که از مباحث پایه‌ثابت کنکور هستند.

بخش زیبای تست:

• تستی جامع و آموزشی برای مدرسین کنکور که با چنین تست‌هایی می‌توانند کلاس‌های جمع‌بندی خود را جذاب‌تر کنند.

بخش دوست نداشتنی تست:

• نداشت، تست استاندارد و زیبایی بود.

برای دستیابی به نمره 20 امتحان نهایی و درصد بالای کنکور، به اندازۀ یک کلیک فاصله داری.