سوال 99 دفترچه (سوال 24 شیمی)رشته تجربی، تیر 1403
در واکنش برقکافت زیر و پس از موازنۀ معادلۀ آن، نسبت مجموع ضرایب استوکیومتری مواد محلول در آب به مجموع ضرایب استوکیومتری مواد گازی شکل، کدام است؟
NaCl(aq)+H2O(l)→NaOH(aq)+Cl2(g)+H2(g)
1) 4
2) 3
3) 2
4) 1
پاسخ: برای موازنه از اتمی شروع می‌کنیم که کمترین تکرار را در طرفین دارد، یعنی Cl
از آنجایی که Cl، در سمت فراورده‌ها 2 تا بوده و در سمت واکنش دهنده‌ها یکی است پس به NaCl، ضریب 2 داده و برای موازنه شدن Na، به NaOH هم ضریب 2 می‌دهیم، در آخر برای موازنه O و H، به H2O، ضریب 2 می‌دهیم:
2NaCl(aq)+2H2O(l)→2NaOH(aq)+Cl2(g)+H2(g)
پس نسبت مجموع ضرایب استوکیومتری مواد محلول در آب (aq) یعنی ضرائب استوکیومتری NaCl(aq) و NaOH(aq) به مجموع ضرایب استوکیومتری مواد گازی شکل (g) یعنی ضرائب استوکیومتری Cl2(g) و H2(g) برابر است با:
(2+2)÷(1+1)=2
بنابراین جواب گزینۀ 3 خواهد بود.
پیش نیازهای لازم برای پاسخ به این تست:
- آشنایی با موازنه
- آشنایی با فاز مواد
تحلیل سوال:
- با احترام به طراح تست، به هیچ عنوان این تست، حتی در حد امتحان نهایی نبود، اوج خلاقیت تست، این بود که گزینه‌‌ها به ترتیب داده نشده بود. یا مثلا فاز (l) محلول در آب محسوب نمی‌شود. مسلما طراح تست اگر اراده می‌کرد توانایی طرح سوال موازنۀ به مراتب مفهومی‌تری داشت، ولی کاش اگر قصد، مدیریت زمان هست، حداقل از حجم تست‌های حفظی کم شود.
