سوال 93 دفترچه (سوال 18 شیمی)رشته تجربی، تیر 1403
کدام مورد دربارۀ یک ترکیب آلی سیر شدۀ دارای ۵ اتم کربن و یک اتم اکسیژن و بدون شاخه فرعی نادرست است؟
۱) اگر اکسیژن با یک جفت الکترون پیوندی، به یک کربن متصل باشد، مولکول به یقین الکل است.
۲) اگر اکسیژن به هیدروژن متصل باشد، مولکول به یقین الکل است.
۳) اگر اکسیژن فقط به یک کربن متصل باشد، مولکول به یقین کتون است.
۴) اگر اکسیژن به دو کربن متصل باشد، مولکول به یقین اتر است.
پاسخ: با توجه به صورت سوال گزینه‌ها را بررسی می‌کنیم:
اگر اکسیژن با یک جفت الکترون پیوندی، به یک کربن متصل باشد، مولکول به یقین الکل است:
- درست است: اگر اکسیژن فقط با یک جفت الکترون پیوندی (یک پیوند ساده) به یک کربن متصل باشد و به هیدروژن نیز متصل باشد، آن مولکول حتما الکل خواهد بود. گروه عاملی الکل (OH-) متصل به یک کربن است.
اگر اکسیژن به هیدروژن متصل باشد، مولکول به یقین الکل است:
- درست است: اگر اکسیژن به هیدروژن متصل باشد پس از طرف دیگر اکسیژن به یک کربن متصل است، در نتیجه آن مولکول الکل یا کربوکسیلیک اسید خواهد بود، ولی چون در صورت سوال قید شده: ترکیب یک اتم اکسیژن دارد، پس الکل است.
اگر اکسیژن فقط به یک کربن متصل باشد، مولکول به یقین کتون است.
- نادرست است زیرا: اگر اکسیژن فقط به یک کربن متصل باشد، این به معنای آن نیست که مولکول حتماً کتون است. بلکه می‌تواند الکل یا آلدهید هم باشد.
اگر اکسیژن به دو کربن متصل باشد، مولکول به یقین اتر است.
- درست است: اگر اکسیژن به دو کربن متصل باشد، مولکول به یقین یک اتر خواهد بود. اترها دارای ساختار R′−O−R هستند، که در آن اکسیژن به دو گروه آلکیل متصل است.
بنابراین جواب گزینۀ 3 خواهد بود.
پیش نیازهای لازم برای پاسخ به این تست:
- احاطه بر قواعد نامگذاری ترکیب‌های آلی
تحلیل سوال:
- قواعد نامگذاری ترکیب‌های آلی فقط مختص آلکان‌ها نیست و باید نامگذاری تمامی ترکیب‌های آلی گفته شده در کتاب‌های شیمی را یاد بگیریم.
بخش زیبای تست:
- بررسی احتمال‌های لازم برای رد کردن هر گزینه، از زیبایی‌های این تست بود.
بخش دوست نداشتنی تست:
- ندارد.
