سوال 92 دفترچه (سوال 17 شیمی)رشته تجربی، تیر 1403

با توجه به مطالب کتاب، اگر اتم‌های هیدروژن‌ حلقۀ بنزنی در یک پاک کننده دارای 18 اتم کربن و با زنجیر هیدروکربنی سیرشده، با گروه‌ متیل جایگزین شود، جرم مولی آن به تقریب چند درصد افزایش می‌یابد؟

(H=1,C=12,S=32,Na=23:g.mol⁻¹)

۱) 12

۲) 16

۳) 18

۴) 24

پاسخ: با توجه به اطلاعات صورت سوال متوجه می‌شویم که صحبت از پاک کننده غیرصابونی (C₁₈H₂₇SO₃) است:

جرم مولی پاک کننده غیر صابونی برابر است با:

C₁₈H₂₇SO₃ :

18×12 + 27×1 + 32 + 3×16=346g.mol^-1

این ساختار در بخش حلقۀ بنزنی، دارای 4 تا اتم هیدروژن است، پس اگر این 4 هیدروژن با 4 متیل (CH3) جایگزین شوند، فرمول به صورت زیر (C₂₂H₃₅SO₃) درمی‌آید , و جرم مولی آن به صورت زیر خواهد شد:

C₂₂H₃₅SO₃ :

22×12 + 35×1 + 32 + 3×16=402g.mol^-1

پس افزایش جرم مولی آن برابر خواهد بود با:

بنابراین جواب گزینۀ 2 خواهد بود.

پیش نیازهای لازم برای پاسخ به این تست:

• احاطه بر مبحث پاک کننده‌ها
• آشنایی با استوکیومتری
• آشنایی با هیدروکربن‌ها

تحلیل سوال:

• پاک کنندۀ غیرصابونی، به اندازۀ مبحث صابون از مباحث مهم کنکور هست که متاسفانه اغلب داوطلبان از آن غافل هستند.

بخش زیبای تست:

• سوال زیبایی بود از چند جهت: در نوع خود جدید بود، نام ماده داده نشده بود و نیاز به تحلیل داشت، ترکیبی از هیدروکربن‌ها و صابون بود، مختصر بود.

بخش دوست نداشتنی تست:

• ندارد؛ تبریک به طراح خلاق این تست.