سوال 88 دفترچه (سوال 13 شیمی)رشته تجربی، تیر 1403
کدام مورد نادرست است؟
۱) چگونگی پیوند شیمیایی بین اتم‌ها در یک مولکول، انرژی ذخیره‌ای آن را تعیین می‌کند.
۲) انرژی جنبشی یک ماده را حرکت اجزای آن و انرژی پتانسیل ماده را انرژی نهفتۀ اجزای آن، تعیین می‌کند.
۳) فرآیند تبدیل آب به بخار آب یک فرآیند گرماشیمیایی می‌باشد که با افزایش انرژی سامانه همراه است.
۴) میزان انرژی پیوند میان دو اتم، با پایداری آن پیوند، نسبت مستقیم و با محتوای انرژی آن، نسبت عکس دارد.
پاسخ: بررسی گزینه‌ها:
۱) چگونگی پیوند شیمیایی بین اتم‌ها در یک مولکول، انرژی ذخیره‌ای آن را تعیین می‌کند:
درست است: یکی از عوامل موثر بر انرژی ذخیره‌ای (آنتالپی به شرط فشار ثابت) چگونگی پیوند شیمیایی بین اتم‌ها است.
۲) انرژی جنبشی یک ماده را حرکت اجزای آن و انرژی پتانسیل ماده را انرژی نهفتۀ اجزای آن، تعیین می‌کند:
درست است: هرچه حرکت اجزا بیشتر باشد، انرژی جنبشی نیز بیشتر است و انرژی پتانسیل مواد بستگی به مواردی دارد که با تغییرات دمایی یا فشاری از حالت نهفته خارج می‌شوند.
۳) فرآیند تبدیل آب به بخار آب یک فرآیند گرماشیمیایی می‌باشد که با افزایش انرژی سامانه همراه است:
نادرست است زیرا: آب در تماس با محیط، در هر دمای بالای صفر درجه سلسیوس، می‌تواند از آب‌های لایه‌های زیرین خود انرژی بگیرد و تبخیر شود که در این صورت آب‌های لایۀ زیرین (قسمتی از سامانه) انرژی از دست می‌دهد، پس با کاهش انرژی سامانه، روبه‌رو هستیم.
۴) میزان انرژی پیوند میان دو اتم، با پایداری آن پیوند، نسبت مستقیم و با محتوای انرژی آن، نسبت عکس دارد:
درست است: هر چه یک پیوند پایدارتر باشد، شکستن آن (انرژی پیوند) سخت‌تر (بیشتر) خواهد بود، و متقابلا هرچه یک پیوند انرژی بیشتری داشته باشد، شکستن آن (انرژی پیوند) راحت‌تر (کمتر) خواهد بود.
بنابراین جواب گزینۀ 3 خواهد بود.
پیش نیازهای لازم برای پاسخ به این تست:
- احاطه بر مبحث آنتالپی پیوند
- احاطه بر مبحث انرژی درونی و آنتالپی
تحلیل سوال:
- در نگاه اول فکر حس می‌کنیم با یک سوال حفظی از متن کتاب روبه‌رو هستیم ولی با دقت به تست، متوجه می‌شویم گزینه‌هایی مفهومی در انتظارمان هستند.
بخش زیبای تست:
- گزینه 3 و تا حدودی گزینه 4، نشان از تسلط طراح این تست بر مبحث ترمودینامیک دارد، این تست یکی از زیباترین تست‌های 1403 بود که متاسفانه حتی برخی از مدرسین را با چالش و اشتباه روبه‌رو کرده بود.
بخش دوست نداشتنی تست:
- ندارد، تبریک به طراح خلاق تست.
