سوال 86دفترچۀتجربی(سوال 11 شیمی)،اردیبهشت1404

کدام مورد درست است؟

1) بار الکتریکی یون چنداتمی $SO_4^{2-}$ به اتم‌های اکسیژن در آن تعلق دارد.

2) هنگام اضافه کردن نمک‌های محلول به آب، ساختار بلوری آن به اتم‌های سازنده شکسته می‌شود.

3) شمار یون‌های حاصل از انحلال ترکیب‌های یونی دوتایی در آب، برابر با شمار ذره‌های حل شده است.

4) اگر یک نمک در آب، محلول باشد، به‌یقین نیروی جاذبه یون – دوقطبی از میانگین مجموع نیروی پیوند یونی در آن و پیوندهای هیدروژنی در آب قوی‌تر است.

پاسخ:

بررسی گزینه‌ها:

1. “بار الکتریکی یون چنداتمی $SO_4^{2-}$​ به اتم‌های اکسیژن در آن تعلق دارد.”
   • نادرست است. بار الکتریکی در یون‌های چنداتمی (مانند سولفات) به کل یون تعلق دارد و به صورت غیرمتمرکز بین اتم‌ها توزیع می‌شود. بار منفی دوگانه روی کل یون است، نه روی اتم‌های اکسیژن به صورت جداگانه.
2. “هنگام اضافه کردن نمک‌های محلول به آب، ساختار بلوری آن به اتم‌های سازنده شکسته می‌شود.”
   • نادرست است. وقتی یک نمک یونی در آب حل می‌شود، ساختار بلوری آن به یون‌های سازنده (نه اتم‌ها) شکسته می‌شود. مثلاً NaCl به یون‌های ⁺Na و ^–Cl تفکیک می‌شود، نه به اتم‌های سدیم و کلر.
3. “شمار یون‌های حاصل از انحلال ترکیب‌های یونی دوتایی در آب، برابر با شمار ذره‌های حل شده است.”
   • نادرست است. برای یک ترکیب یونی دوتایی (مانند NaCl)، هر واحد به چند یون تفکیک می‌شود (مثلاً 1 مول NaCl به 2 مول یون سدیم و یون کلرید تبدیل می‌شود). بنابراین تعداد یون‌ها بیشتر از تعداد ذرات حل‌شده است.
4. “اگر یک نمک در آب، محلول باشد، به‌یقین نیروی جاذبه یون – دوقطبی از میانگین مجموع نیروی پیوند یونی در آن و پیوندهای هیدروژنی در آب قوی‌تر است.”
   • درست است. حل شدن نمک‌های یونی در آب نیازمند آن است که انرژی آزاد شدۀ حاصل از جاذبه بین یون‌های نمک و دوقطبی‌های آب (نیروی یون-دوقطبی) بر انرژی پیوند یونی در نمک و پیوندهای هیدروژنی در آب غلبه کند. اگر نمک در آب محلول باشد، نشان می‌دهد که نیروی جاذبه یون-دوقطبی قوی‌تر از میانگین مجموع نیروهای پیوند یونی و پیوندهای هیدروژنی است.

بنابراین پاسخ گزینۀ 4 هست.

پیش نیاز لازم برای پاسخ به این تست:

• احاطه بر مبحث محلول‌ها
• آشنایی با یون‌ها

تحلیل سوال:

• بحث محلول‌ها و انحلال‌پذیری نمک‌ها در آب از مباحث ثابت کنکور بوده که در این تست توزیع بار یون‌ها نیز مورد سوال واقع شده بود.

بخش زیبای تست:

• بررسی مفهوم انحلال‌پذیری نمک‌ها در آب به صورت جمع‌بندی در یک تست، از زیبایی‌های آن بود.

بخش دوست نداشتنی تست:

• ندارد، تست استانداردی بود.

برای دستیابی به نمره 20 امتحان نهایی و درصد بالای کنکور، به اندازۀ یک کلیک فاصله داری.