سوال 82 دفترچه (سوال 7 شیمی)رشته تجربی، تیر 1403

عنصر X، نخستین نافلز دورۀ خود و نخستین عنصر جامد در گروه دارای بیشترین شمار عنصرهای گازی دارای فعالیت شیمیایی در جدول تناوبی است. چند مورد از موارد زیر درباره‌ی آن درست است؟

• با عنصر ₃₂A در جدول هم‌دوره یا هم گروه نیست.
• در دوره‌ای که X جای دارد، حداکثر دو عنصر شبه‌فلزی وجود دارند.
• بزرگ‌ترین عدد اتمی در میان نافلزهای غیرگازی 5 دورۀ اول جدول را دارد.
• با نخستین عنصر فلزی گروه ۱۴ و با آخرین عنصر فلزی دوره چهارم جدول، هم‌دوره است.

1) 1

2) 2

3) 3

4) 4

پاسخ: با توجه به جدول دوره‌ای، بیشترین عنصر گازی فعال، مربوط به گروه 17 (هالوژن‌ها) و بین هالوژن‌ها، ید (I) نخستین نافلز دورۀ خود است که در گروه 17 و دوره 5 قرار دارد:

حال با دانستن عنصر مورد نظر به سراغ گزینه‌ها برویم:

با عنصر ₃₂A در جدول هم‌دوره یا هم گروه نیست:

درست است، ید (I) در گروه 17 و دوره 5، و عنصر ₃₂A (ژرمانیوم) در گروه 14 و دورۀ 4 جدول تناوبی قرار دارند، بنابراین ید با این عنصر هم‌گروه یا هم‌دوره نیست.

در دوره‌ای که X جای دارد، حداکثر دو عنصر شبه‌فلزی وجود دارند:

درست است، در دوره پنجم جدول تناوبی که ید در آن قرار دارد، دو عنصر شبه‌فلزی (آنتیموان (Sb) و تلوریم (Te)) وجود دارند.

بزرگ‌ترین عدد اتمی در میان نافلزهای غیرگازی 5 دورۀ اول جدول را دارد:

درست است، ید بزرگ‌ترین عدد اتمی را در میان نافلزهای غیرگازی پنج دوره اول جدول تناوبی دارد.

با نخستین عنصر فلزی گروه ۱۴ و با آخرین عنصر فلزی دوره چهارم جدول، هم‌دوره است:

نادرست است، قسمت اول درست است، ید در دوره پنجم قرار دارد و با نخستین عنصر فلزی گروه 14 (Sn) هم دوره است، ولی با آخرین عنصر فلزی دوره چهارم جدول (Ga)، هم‌دوره نیست.

بنابراین پاسخ گزینه 3 خواهد بود.

پیش نیازهای لازم برای پاسخ به این تست:

• احاطه بر جدول تناوبی
• احاطه بر نوع عنصرها (فلز، شبه‌فلز، نافلز)
• آشنایی با آرایش الکترونی

تحلیل سوال:

• از مبانی و ریشه‌های علم شیمی احاطه بر جدول تناوبی است که اهمیت آن را، در این تست، طراح به خوبی نشان داده است.

بخش زیبای تست:

• اینکه تمامی عناصر به صورت مجهول عنوان شده‌اند و داوطلب باید آنها را پیدا کند از جذابیت‌های این تست بود.

بخش دوست نداشتنی تست:

• ندارد، فقط اگر همه گزینه‌ها مانند گزینه آخر، دو قسمتی بودند (یا همگی یک قسمتی بودند) شاهد تست یک شکل‌تر و زیباتری بودیم.

برای دستیابی به نمره 20 امتحان نهایی و درصد بالای کنکور، به اندازۀ یک کلیک فاصله داری؛ کلیک کن.