سوال 81 دفترچه (سوال 6 شیمی)تجربی، اردیبهشت1403
کدام مقایسه دربارۀ نقطۀ جوش گونههای دادهشده، درست است؟
1) K2S > Na2O > H2S > F2
2) CaO > NaBr > HF > CO
3) CHCl3 > NH3 > HF > N2
4) CH3COCH3 > C2H5OH > CHCl3 > HF
پاسخ: به طور کلی ترکیبهای یونی نقطۀ جوش بیشتری نسبت به ترکیبهای مولکولی داشته و بین خود ترکیبهای یونی، موردی نقطۀ جوش بیشتری دارد که یونهای سازندۀ آن، چگالی بار بیشتری داشته باشند و بین ترکیبهای مولکولی دارای جرم مولی مشابه، موردی نقطۀ جوش بیشتری دارد که پیوند هیدروژنی داشته باشد.
پس به سراغ گزینهها برویم:
1) K2S > Na2O > H2S > F2 :
نادرست است: Na2O نقطۀ جوش بیشتری نسبت به K2S دارد، چون چگالی بار +Na و –O2 بیشتر از +K و –S2 است، پس طبق توضیحات ابتدای پاسخ، نقطۀ جوش Na2O بیشتر از K2S است.
2) CaO > NaBr > HF > CO :
درست است: چگالی بار یونهای موجود –O2 و +Ca2 بیشتر از –O2 و +Na بوده، پس نقطۀ جوش CaO بیشتر از NaBr است، از طرفی HF و CO (به دلیل ترکیب مولکولی بودن) دارای نقطه جوش کمتری نسبت به CaO و NaBr هستند. (طبق توضیح ابتدای پاسخ) حال خود HF (به دلیل داشتن پیوند هیدروژنی) نقطۀ جوش بیشتری از CO دارد.
3) CHCl3 > NH3 > HF > N2 :
نادرست است: آمونیاک (NH3) یک گاز است در صورتی که HF تا دمای 20 درجه سلسیوس، مایع هست، پس نقطۀ جوش HF از NH3 بیشتر است.
جالب اینجاست که هر دو ماده دارای پیوند هیدروژنی هستند، ولی برای آن دسته از داوطلبان ریزبین لازم است بگویم که پیوند هیدروژنی HF بسیار قویتر از پیوند هیدروژنی NH3 است، به همین دلیل HF نقطۀ جوش بیشتری نسبت به آمونیاک دارد.
4) CH3COCH3 > C2H5OH > CHCl3 > HF :
نادرست است: اتانول (C2H5OH) به دلیل داشتن پیوند هیدروژنی نقطۀ جوش بیشتری نسبت به استون (CH3COCH3) دارد. (طبق توضیح ابتدای پاسخ)
بنابراین پاسخ گزینه 2 هست.
پیش نیاز لازم برای پاسخ به این تست:
- احاطه بر مبحث آنتالپی فروپاشی و چگالی بار
- احاطه بر عوامل موثر بر قدرت ترکیبات مولکولی
- آشنایی با ترکیبهای یونی و مولکولی
تحلیل سوال:
- بحث چگالی بار از ترکیبهای یونی و پیوند هیدروژنی از ترکیبهای مولکولی، به طور غیرمستقیم بحث اصلی این تست بود که لازم است داوطلبان تفاوت آنها را بدانند.
بخش زیبای تست:
- مقایسه ترکیبهای یونی با مولکولی، همچنین عدم نیاز به دانستن نقطۀ جوش مواد از زیباییهای این تست بود.
بخش دوست نداشتنی تست:
- ندارد، تست استانداردی بود.