سوال 76 دفترچه (سوال 1 شیمی) رشته ریاضی، تیر 1403

حالا بریم سراغ گزینه‌ها:

گزینه 1: آرایش الکترونی یون پایدار A، مشابه آرایش الکترونی یون پایدار تنها یکی از عنصرهای واسطه دوره چهارم جدول تناوبی است. این گزینه غلط است، زیرا:

آرایش الکترونی یون پایدار A یا گالیم (₃₁Ga) به صورت: Ga³⁺: [₁₈Ar]3d¹⁰ می‌باشد و در عنصرها یا فلزهای واسطه، بیش از 1 عنصر، آرایش الکترونی یون آنها مانند ⁺Ga³ است، مثل: Zn²⁺: [₁₈Ar]3d¹⁰ یا Cu⁺: [₁₈Ar]3d¹⁰

گزینه 2: شماره الکترون‌های اتم A، نصف مجموع شمار الکترون‌های اتم عنصرهای قبلی و بعدی A در گروه آن در جدول تناوبی است. این گزینۀ درست هست، زیرا:

عنصر ₃₁Ga دارای عدد اتمی 31 بوده پس در حالت خنثی 31 الکترون دارد، عنصر قبلی در گروه آن ₁₃Al هست که 13 تا الکترون داشته و عنصر بعدی در گروه آن ₄₉In هست که 49 تا الکترون دارد، پس مجموع نصف مجموع شمار الکترون‌های اتم عنصرهای قبلی و بعدی Ga در گروه آن برابر است با:

13+49=62 , 62÷2=31

که جواب بالا با تعداد الکترون‌های Ga یا عنصر A برابر هست.

گزینه سوم: اگر شمار الکترون‌های ظرفیت اتم عنصر X، با شمار الکترون‌های ظرفیت اتم عنصر A برابر باشد، A و X در جدول تناوبی همگروه‌اند. این گزینه غلط است، و الزاما این گونه نیست، زیرا:

این درست است که عناصر یک گروه دارای الکترون‌های ظرفیتی برابرند ولی ممکن است تعداد الکترون‌های ظرفیتی عناصر دسته اصلی (یعنی دسته s , p) با تعداد الکترون‌های عناصر دسته فرعی (دسته d) برابر باشند، مثلا گالیم که در گروه 13 قرار دارد دارای 3تا الکترون ظرفیتی است، ولی عناصر واسطۀ گروه سوم نیز دارای 3 تا الکترون ظرفیتی هستند:

گزینه چهارم: اتم A، دارای سه الکترون ظرفیت است که هنگام شرکت در تشکیل ترکیب‌های یونی و مولکولی، آنها را از دست می‌دهد یا به اشتراک می‌گذارد. این گزینه غلط هست، زیرا:

قسمت اول این گزینه درست است که اتم A یا گالیم دارای 3 تا الکترون ظرفیت است، ولی قسمت دوم که گفته شده در ترکیب‌های مولکولی شرکت می‌کند، غلط است، زیرا عناصر فلزی مانند گالیم، در ساختارهای یونی و فلزی شرکت می‌کنند، و الکترون به اشتراک نمی‌گذارند، پس پیوند کوالانسی و در ادامه مولکول تشکیل نمی‌دهند. زیرا پیوند کوالانسی (الکترون به اشتراک گذاشتن) و تشکیل مولکول، مربوط به نافلزها هست، نه فلزها.