سوال 109 دفترچه(سوال 34 شیمی)تجربی،اردیبهشت1403

درباره ویژگی‌های جدول تناوبی عنصرها، کدام مورد درست است؟

۱) آرایش الکترونی اتم همه عناصر اصلی و واسطه را می‌توان به‌صورت گسترده و نیز فشرده رسم کرد.

۲) شمار الکترون‌های تعیین کنندۀ رفتار شیمیایی اتم عنصرهای اصلی و واسطه، در آرایش الکترونی فشردۀ آنها مشخص است.

۳) آرایش الکترونی فشردۀ عناصر یک گروه، از نماد شیمیایی یک گاز نجیب و نمایش آرایش الکترون‌ها در بیرونی‌ترین لایه تشکیل شده است.

۴) در عناصر گروهی که زیرلایۀ p اتم آنها در حال پر شدن است، شماره گروه با شمار الکترون‌های ظرفیت داده شده در آرایش الکترونی فشرده برابر است.

پاسخ:

بررسی گزینه‌ها:

گزینه ۱) آرایش الکترونی اتم همه عناصر اصلی و واسطه را می‌توان به‌صورت گسترده و نیز فشرده رسم کرد:

نادرست است، زیرا: اتم هیدروژن (₁H) را نمی‌توان به صورت فشرده نوشت، چون تعداد الکترون‌های آن کمتر از کوچک‌ترین گاز نجیب (₂He) می‌باشد.

گزینه ۲) شمار الکترون‌های تعیین‌کننده رفتار شیمیایی اتم عنصرهای اصلی و واسطه، در آرایش الکترونی فشرده آن‌ها مشخص است:

درست است: رفتار شیمیایی عنصرها، توسط الکترون‌های لایه ظرفیت تعیین می‌شود، که در آرایش فشرده مشخص هستند.

گزینه ۳) آرایش الکترونی فشرده عناصر یک گروه، از نماد شیمیایی یک گاز نجیب و نمایش آرایش الکترون‌ها در بیرونی‌ترین لایه تشکیل شده است:

نادرست است، زیرا: در عناصر واسطه، آرایش الکترونی فشرده تنها شامل الکترون‌های لایه بیرونی نیست، بلکه زیرلایه‌های d لایه قبل نیز حضور دارد. مثلا آرایش الکترونی فشردۀ ₂₆Fe برابر است با:

₂₆Fe : [Ar]4s² 3d⁶

گزینه ۴) در عناصر گروهی که زیرلایۀ p اتم آنها در حال پر شدن است، شماره گروه با شمار الکترون‌های ظرفیت داده شده در آرایش الکترونی فشرده برابر است:

نادرست است، زیرا:

عناصر دستۀ p، که در لایۀ اول و دوم و سوم قرار دارند، به دلیل نداشتن زیرلایۀ d در آرایش الکترونی خود، تعداد الکترون‌های ظرفیتی آنها، 10تا کمتر از شمارۀ گروه‌شان می‌باشد. مانند (₇N)

₇N: [He]2s² 2p³

که دارای 5تا الکترون ظرفیتی هست ولی در گروه 15 قرار دارد.

بنابراین پاسخ گزینۀ 2 هست.

پیش نیاز لازم برای پاسخ به این تست:

• احاطه بر جدول تناوبی
• احاطه بر مبحث آرایش آلکترونی و اعداد کوانتومی

تحلیل سوال:

• جدول تناوبی از مباحث اساسی شیمی و کنکور است که یادگیری آن پیش نیاز بسیاری از مطالب شیمی می‌باشد و در این تست ادغام آن با آرایش الکترونی و اعداد کوانتومی انجام شده بود.

بخش زیبای تست:

• ادبیات زیبای طراح این تست که برای هر گزینه، موردی ظریف قرار داده بود از جذابیت‌های این تست به شمار میرفت.

بخش دوست نداشتنی تست:

• ندارد. تست استانداردی بود.

برای دستیابی به نمره 20 امتحان نهایی و درصد بالای کنکور، به اندازۀ یک کلیک فاصله داری.