خود را بیازمایید صفحه11 شیمی دوازدهم
شکل زیر فرمول ساختاری و مدل فضا پرکن را برای نوعی پاک کننده غیرصابونی نشان می‌دهد. با توجه به آن به پرسش‌ها پاسخ دهید.
آ) بخش‌های آب‌دوست و آب‌گریز آن را مشخص کنید.
ب) شباهت‌ها و تفاوت‌های این ماده را با صابون بنویسید.
| ویژگی | پاک کننده غیرصابونی (سولفونات) | صابون |
|---|---|---|
| شباهت‌ها | 1. دارای ساختار دوگانه (آب‌دوست و آب‌گریز) هستند. 2. مکانیسم پاک‌کنندگی یکسانی دارند. | |
| تفاوت‌ها | 1. گروه سر آب‌دوست آن گروه سولفونات (-SO₃⁻) است.2. در آب سخت رسوب نمی‌دهد و کف خود را از دست نمی‌دهد. 3. معمولاً از منابع نفتی ساخته می‌شود. | 1. گروه سر آب‌دوست آن گروه کربوکسیلات (-COO⁻) است.2. با یون‌های کلسیم و منیزیم در آب سخت رسوب نامحلول ( (RCOO)₂Ca) می‌دهد و قدرت پاک‌کنندگی آن کاهش می‌یابد.3. از واکنش چربی‌های طبیعی و قلیا (مانند سدیم هیدروکسید) ساخته می‌شود. |
پ) توضیح دهید که چگونه این ماده لکه‌های چربی را هنگام شست‌و‌شو با آب از بین می‌برد؟
مطابق شکل بالا، مولکول‌های پاک کننده با دم آب‌گریز خود به چربی می‌چسبند و با سر آب‌دوست خود در آب حل می‌شوند. این کار باعث می‌شود چربی از روی سطح جدا شده و در آب پراکنده شود. سپس این مولکول‌ها دور قطعات چربی جمع می‌شوند و ساختارهایی تشکیل می‌دهند که در آن چربی محبوس می‌شود. این ساختار به دلیل پوسته آب‌دوست بیرونی، به راحتی توسط آب شسته می‌شوند.
برای درک بهتر خودآزمایی بالا، این پست را مطالعه فرمایید یا در این آزمون رایگان شرکت کنید.
