خنثی شدن اسیدها و بازها

که در فرمول بالا:

M₁: غلظت اسید

V₁: حجم محلول اسید

n₁: ظرفیت (تعداد یونش اسید)

M₂: غلظت باز

V₂: حجم محلول باز

n₂: ظرفیت (تعداد یونش باز)

منظور از ظرفیت یا یونش، تعداد مول‌های یون هیدرونیوم تولید شده، به ازای 1 مول از آن اسید، و تعداد مول‌های تولید شدۀ یون هیدروکسید، به ازای 1 مول از آن باز هست؛ به عنوان مثال سولفوریک اسید (H₂SO₄)، ظرفیتش (n) برابر با ۲ هست، چون دو بار یونش پیدا می‌کند:

H₂SO₄ →H⁺ + HSO₄^–      یونش اول

HSO₄ ^– →H⁺ + SO₄ ^2-    یونش دوم

ولی مثلا یک اسید مانند HCl، یک بار یونش پیدا کرده، پس n این اسید برابر 1 هست: (اسید تک پروتون‌دار)

 HCl →H⁺ + Cl^–         یونش اول

یا مثلا Mg(OH)₂ باز دو ظرفیتی محسوب می‌شود (زیرا دو بار یونش می‌یابد):

Mg(OH)₂→Mg(OH)^– + OH^– یونش اول

Mg(OH)^–→Mg²⁺ + OH^–    یونش دوم

پس n این باز برابر با ۲ می‌باشد.

حال با توجه به فرمول بالا، بریم سراغ حل یک مثال از خنثی شدن اسید وباز:

مثال: 200 میلی‌لیتر سولفوریک اسید 1 مولار چند لیتر سدیم ‌هیدروکسید 0.5 مولار را خنثی می‌کند؟

H₂SO₄(aq)+2NaOH(aq)→Na₂SO₄(aq)+2H₂O(l)

پاسخ: طبق فرمول خنثی شدن:

M₁V₁n₁=M₂V₂n₂

M₁: 1mol.lit_-1

V₁: 200mlit=0.2 lit

M₂: 0.5mol.lit_-1

V₂: ? lit

سولفوریک اسید (H₂SO₄) چون 2 تا هیدروژن برای یونش دارد، پس n سولفوریک اسید برابر ۲ هست، و سدیم هیدروکسید (NaOH) که یه دونه ^–OH داره، پس 1 بار یونش پیدا کرده و n سدیم هیدروکسید برابر ۱ می‌شود، پس:

1×0.2×2=0.5×V₂×1

V₂ : 0.8 lit

همان طور که در واکنش بالا می‌بینیم، از واکنش اسید و باز، نمک (یا یک ترکیب یونی) تولید می‌شود، مثلا از واکنش سولفوریک اسید و سدیم هیدروکسید، نمک سدیم سولفات (Na₂SO₄) تهیه می‌شود.