الکترون‌های ظرفیتی عناصر

به الکترون‌های یک عنصر که توانایی شرکت در یک واکنش را دارند و قاعدتا پرانرژی‌ترین الکترون‌های یک عنصر هستند، الکترو‌ن‌های ظرفیتی آن عنصر گویند.

در مطلب قبلی گفته شد عناصر با توجه به آرایش الکترونی فشرده آنها جزو یکی از 4 دستۀ s,p,d,f می‌باشند.

با توجه به دستۀ عناصر می‌توان الکترون‌های ظرفیتی آنها را به دست آورد، به این صورت که:

الکترون‌های ظرفیتی عناصر دسته s و d ، به مجموع الکترون‌هایی گویند که بعد از گاز نجیب در آرایش الکترونی فشرده وجود دارند.

و الکترون‌های ظرفیتی عناصر دسته p ، همانند دستۀ s و d است، با این تفاوت که اگر در آرایش الکترونی آنها بعد از گاز نجیب زیرلایه d وجود داشت، از الکترون‌های زیرلایۀ d صرف‌نظر می‌کنیم.

مثلا می‌خواهیم مشخص کنیم تعداد الکترون‌های ظرفیتی کلسیم (₂₀Ca) و کروم (₂₄Cr) و فسفر (₁₅P) و ژرمانیم (₃₂Ge) چند است:

اول با کلسیم (₂₀Ca) شروع می‌کنیم:

₂₀Ca:[Ar]4s²

همان طور که میبینیم کلسیم جزو عناصر دسته s هست، و بعد از گاز نجیب در آرایش الکترونی آن 2 الکترون وجود دارد (4s²)، پس تعداد الکترون‌های ظرفیتی کلسیم 2 تا هست.

حالا بریم سراغ کروم (₂₄Cr) :

₂₄Cr:[Ar]4s¹ 3d⁵

همان طور که مشاهده می‌کنیم کروم جزو عناصر دسته d هست، و بعد از گاز نجیب در آرایش الکترونی آن 6 الکترون وجود دارد (4s¹ 3d⁵)، پس تعداد الکترون‌های ظرفیتی کلسیم 6 تا هست.

بریم سراغ فسفر (₁₅P):

₁₅P:[Ne]3s² 3p³

همان طور که میبینیم فسفر جزو عناصر دسته p هست، و بعد از گاز نجیب در آرایش الکترونی آن 5 الکترون وجود دارد (3s² 3p³)، پس تعداد الکترون‌های ظرفیتی فسفر 5 تا هست.

و در آخر ژرمانیم (₃₂Ge):

₃₂Ge:[Ar]4s² 3d¹⁰ 4p²

همان طور که میبینیم ژرمانیم جزو عناصر دسته p هست، و بعد از گاز نجیب در آرایش الکترونی آن 14 الکترون وجود دارد (4s²3d¹⁰4p²)، ولی همان طور که گفته شد اگر در آرایش الکترونی عناصر دسته p بعد از گاز نجیب زیرلایه d وجود داشت، از الکترون‌های زیرلایۀ d صرف‌نظر می‌کنیم، پس تعداد الکترون‌های ظرفیتی ژرمانیم 4 تا هست (4s²4p²)